chú thích 15

(1) Bản dịch Anh ngữ của George Kin Leung, The Lone swan, The Commercial Press, Limited, Shanghai, China, 1934. 
(2) sông Lõa, sông Xên: la Loire, la Seine (tên hai con sông thơ mộng ở nước Pháp). § Xem thêm: chú thích 20
(3) tử yến: 紫燕 (xem chương 14).
(4) Chân Chân 真真:  Tương truyền thời Đường là tên người đẹp trong tranh, nghe gọi tên một trăm ngày liền bước ra thành người thật (Xem Đỗ Tuân Hạc 杜荀鶴, Tùng song tạp kí 松窗雜記). Sau phiếm chỉ người đẹp.
(5): He  wished the simpering misses or the intellectuals or  Lady Castlereagh could meet Jocelyn's calm eyes.  How the affectations of the young women would  fall from them, and the intellectuals recognise a  wisdom not in books! Would Lady Castlereagh  not recognise something she had lost irreparably  in the quiet chastity of Jocelyn's eyes? Xem: Field of Honor (1929), or The Power of the Dog, page 61. Cf. http://archive.org/stream/powerofdog00byrn/powerofdog00byrn_djvu.txt
(6) bắc diện hồng trang: 北面紅妝. 
(7) nguyên văn: bình phô tụ giác 平鋪袖角.
(8) chàng và em đây: Tam Lang nghĩ lại xem, ấy chẳng qua chỉ vì chàng và em đây mà thôi vậy. Nguyên văn cả câu: "Tĩnh Tử đê thanh nhi ngôn，kì từ đoạn tục bất khả biện，tự viết：「 Tam Lang giám chi，tổng vi quân dữ khu khu bất tiếu nhĩ。」 靜子低聲而言，其詞斷續不可辨，似曰：「三郎鑒之，總為君與區區不肖耳。」 Từ lần đầu gặp gỡ cho tới buổi chiều tối ngoài bãi biển hôm nay, nàng Tĩnh Tử đột ngột đổi cách xưng hô. Bây giờ Tĩnh Tử gọi Tam Lang là "quân" và hạ mình tự xưng là "khu khu bất tiếu". Nghe như một tiếng khóc xé nát ruột gan. Vâng, mối cảm tình của em đối với Tam Lang thắm thiết biết chừng nào. Mẹ, dì và chị cả hôm nay đi lễ bái vì cuộc hôn nhân của hai ta, mà anh hình như vẫn bơ phờ lạnh nhạt, em không thể nào hiểu nổi. Xưa nay, bao nhiêu cuộc tình giữa giai nhân và tài tử thường éo le như vậy. Chẳng hạn, đây lời biệt li của nàng Thôi Oanh Oanh gửi chàng Trương Quân Thụy: Bốn bề sắc núi đìu hiu, Một roi trong lớp bóng chiều sắp tan. Bao nhiêu phiền não nhân gian, Mình ta xếp lại đầy chan bên lòng. (Xem Mái Tây, Nhượng Tống dịch). Trong Mùi Hương Xuân Sắc (Bùi Giáng dịch "Sylvie, souvenirs du Valois" của Gérard de Nerval) cũng chứa đựng những đoạn văn tương tự.